Medyada cinsiyetçi yaklaşım araştırması: Medya centilmen, Sosyal medya ise maço çıktı!

İş hayatında sıklıkla kullanılan İş insanı, iş adamı, iş kadını sıfatlarının medya yansımalarını inceleyen Medya Takip Merkezi (MTM) araştırma sonucuna göre: Medya, iş insanı; sosyal medya ise iş adamı demeyi tercih ediyor!

TÜİK verilerine göre; Türkiye’de 83 milyonluk toplam nüfusun %49,9'unu kadınlar (41.698,377), %50,1'ini ise erkekler (41.915,985) oluşturuyor. Genel nüfusun işgücüne katılım oranının, ülke ekonomileri açısından da önemli bir gösterge olması sebebiyle kadın istihdamı konusu Türkiye’de hala çok konuşulan konular arasında yer alıyor.

Devlet kurumlarının pozitif ayırımcılık politikaları çerçevesinde; Türkiye’de toplam nüfusun yarısını oluşturan kadınların, iş gücüne katılım oranın artması için çeşitli çalışmalar yürütülüyor. Buna rağmen, yine TUİK verilerine göre; Türkiye’de erkeklerin %63’ü çalışma hayatının içindeyken kadınlarda bu oran %29’u geçmiyor. Türkiye’de kadınların iş hayatına katılımı ve cinsiyetçi yaklaşımın kırılması yönünde yürütülen politikalar sayesinde iş hayatında kadının rolü ve statüsü de yavaş yavaş olumlu anlamda değişmeye başlamış görünüyor. Bu değişimin en önemli belirtisi de medyanın haber dilinde yaşanan pozitif yaklaşımla karşımıza çıkıyor.

Medya ve sosyal medyada kullanılan; iş insanı, iş adamı ve iş Kadını sıfatlarını mercek altına alan Medya Takip Merkezi (MTM) araştırmasında çarpıcı sonuçlar ortaya çıktı.

Medya, “İş adamı” değil “İş İnsanı” demeyi tercih ediyor!

Medya Takip Merkezi (MTM) tarafından 10 bini aşkın basın, TV ve internet mecralarında yapılan taramalara göre; “iş insanı” ifadesi medyada, konuya dair toplumsal duyarlılığın arttığı 2021 yılında, 54 bin 989 olan 2020 yılına göre %64 artış göstererek 89 bin 876 kez kullanıldı.

Kullanım konusundaki alışkanlık sebebiyle 01.01.2020 - 30.06.2020 tarihleri arasında 78 bin 246 haberde yer alan “iş adamı” sıfatı ise %34 düşüş yaşasa da bu yılın aynı döneminde 58 bin 380 haberde yer alarak en çok kullanılan ikinci iş sıfatı oldu. Kadınların gerek girişimcilik, gerekse diğer kurumsal başarılara imza atmasıyla “iş kadını” ifadesi 2021’nin ilk 6 ayında, 8 bin 175 haberde kendisine yer bularak, geçtiğimiz yıl 5 bin 669 olan haber sayısına göre %31 artış gösterdi.

Araştırma sonucuna göre; internet medyasının konuya dair kullandığı dilde de büyük değişim yaşandığı gözlerden kaçmadı. Geçtiğimiz yıl yapılan internet haberlerinde 4 bin 519 kez kullanılan “İş kadını” terimi 2021’in aynı döneminde 6 bin 743 haberde kendini göstererek %33 artış gösterdi. İlgili mecrada, konu ile ilgili en büyük değişim ise “iş insanı” kullanımında yaşandı. Geçtiğimiz yılın ilk 6 ayında 46 bin 471 haberde yer bulan “iş insanı” terimi, bu yılın aynı döneminde 76 bin 852 haberde yer alarak %65 artış gösterdi. İnternet mecrası “İş kadını” ifadesini ise, 2020 yılında 4 bin 519 haberde kullanırken, 2021 yılında bu rakamı %49 oranında arttırarak 6 bin 743 haberde kullandı.

Yazılı basın ve TV’de “iş insanı” kullanımı ortalama %54 arttı!

Televizyon ve yazılı basın mecralarında da konu ile ilgili kullanılan dilde değişiklik yaşandığı gözlendi. Televizyondaki “iş insanı” vurgusu 2 bin 445 olan geçtiğimiz yıl rakamlarına göre, %57 artış göstererek 2021 yılında 3 bin 848 oldu. Televizyon kanallarının “iş kadını” ibaresi konusunda hala direnç gösterdiği ortaya çıktı. Televizyon kanallarında yer alan “iş kadını” ifadesi geçtiğimiz yıl, 349 haberde yer bulurken, bu yıl sadece %13 artış göstererek 394 haberde kendini gösterdi. Geçtiğimiz yıl 2 bin 366 TV haberinde yer alan “iş adamı” ifadesi ise %44 düşüş ile bu yıl 2 bin 366 haberde kullanıldı.

MTM’nin yaptığı detaylı incelemede “iş adamı” sıfatının kullanım oranının, tüm mecralarda düştüğü dikkatlerden kaçmadı. “İş adamı” ifadesi geçtiğimiz yıl 8 bin 697 adet yazılı basın haberinde görülürken, bu yıl 5 bin 143 haberde kendini göstererek %41 oranında düşüş yaşadı. Yazılı basın mecrasında geçtiğimiz yılın ilk yarısında 6 bin 73 haberde yer bulan “iş insanı” ifadesi, 2021 yılının aynı döneminde %51 oranında artış göstererek, 9 bin 176 haberde yer buldu. Yazılı Basın “iş kadını” ifadesi konusunda da hassasiyet göstererek, 2020 il yarısında 801 olan haber sayısını, 2021 yılında %30 arttırarak, bin 38 haberde kullandı.

Sosyal medya maço çıktı: çoğunluk “iş adamı” sıfatı kullanıyor!

MTM’nin profesyonel sosyal medya takip servisi Digilup verilerine göre ise; sosyal medyada belirtilen iş sıfatları ile ilgili 133 bin 800 yorum ve paylaşım yapıldı. Geleneksel medyanın “iş insanı” sıfatına dair gösterdiği hassasiyetin sosyal medya kullanıcılarında görülmediği gözlerden kaçmadı. Son 1 aylık verilere göre; Sosyal medyada ortalama 95 bin paylaşım ve yoruma konu olan ve 1. sıraya yerleşen “iş adamı” sıfatını, 36 bin 500 paylaşıma konu olan “iş insanı” ifadesi 2. sıradan takip etti. Aynı dönemde sosyal medyada 2 bin 300 kez yer bulan ve listede 3. sıraya yerleşen “iş kadını” ifadesi ise, “iş adamı” teriminin oldukça altında bir konuşulma oranına sahip oldu.

MTM’nin gerçekleştirdiği bu araştırmanın en ince detayına kadar/tamamını istenildiğinde arastirma@medyatakip.com adresinden temin edebilirsiniz.